Telegram di consumadëures novëmber-dezëmber 2020

 

Newsletter
Wenn Sie im KonsumentInnenschutz auf dem Laufenden sein wollen, abonnieren Sie kostenlos das Verbrauchertelegramm als Newsletter.


 

Ajënda di consumadus nöia 2020-2025
Renforzé la resiliënza, garantí na reinviada sostenibla

Ai 13 de novëmber á la Comisciun Europeica presenté l’”Ajënda di consumadus 2020-2025” nöia, che se basëia sön l'ajënda da denant y sön le "New Deal for Consumers" dl 2018. N aspet important dl'ajënda é i bojëgns di consumadus, che vëgn sö porvia dla pandemia. La Comisciun mira a na reinviada sostignibla, "vërda" y na sozieté digitala che sides iüsta.

N punt zentral dl'ajënda é la pandemia: düc i consumadus messess avëi n azes aslöm ai tesć y ai injins de proteziun, a cures y a variores tl dagní. La Comisciun arata ince che al vais debojëgn da antergní sön i dërc di viajadus y di passajiers.
An mëss mëte tresfora averda ales trapolades online y ales pratiches comerziales ingianoses. N ater focus dla Comisciun é le smendrimënt dl'adoranza de injops de plastica da tó n iade, che é baldi aumentada cotan cun la pandemia. An laurará ince sön l’inclujiun digitala por garantí a düc i consumadus l’azes ai vantaji dl marcé digital.
La Comisciun arata che la "Transiziun vërda" sides na priorité por garantí la neutralité dl clima, presservé la biodiversité y les ressurses dl planet, sciöche ince por smendrí l'incuinamënt, smindrin insciö la faziun ambientala dles produziuns y di stii de vita. An dess ince schivé che i produc vëgnes massa debota vedli y alzé la dorada de conservaziun dla marcianzia.

De plü informaziuns é da ciafé chiló: https://www.consumer.bz.it/it/nuova-agenda-dei-consumatori-2020

 

Filiala de Egna: orars de daurida nüs
Consulënza dla ZC vigni jöbia dales 15 ales 17

Dal 2008 incá porta la filiala dla Zentrala Consumadus de Egna inant süa ativité por mirit dl sostëgn dla Comunité comprensoriala Oltradige - Bassa Atesina. La filiala é gnüda daurida por s’avijiné ciamó deplü ai bojëgns di zitadins dl raiun y i dé n punt de contat plü daimpró. A Egna pó i consumadus ciafé i pröms consëis por ci che reverda sües ghiranzes y sü problems, sciöche ince tröpes informaziuns importantes, numeri de telefon d’öga y ince les ultimes ediziuns dl telegram di consumadus che vëgn fora vigni dui mëisc.
 

La filiala de Egna: Largo Municipio 3/1 (pro la sënta dl KVW); orar de daurida nü: jöbia dales 15 ales 17 (termins tl respet dles normes Covid). Tratan i orars de daurida podëise nes cherdé sö le 331 21 060 87.

D’atres filiales dla ZC é a Maran, Solaneres, Mals, Lana, St. Leonhard te Passeier, Porsenú, Tlüses, Bornech, tla Val Badia y a Sterzing (https://www.consumer.bz.it/it/filiali).

 

Arjigné ca da mangé: dala metoda tradizionala al trend nü

N iade ti dijôn “cöje danfora”, incö ti dijon “meal prep”: i alimënc frëscs vëgn laurá sö, sce ara vá, atira do avëi cumpré ite (la fin dl’edema) y i pasć cöc danfora vëgn conservá te contignidus aposta te frigo por i dis dedô. A chësta moda sparagnon tëmp. Te internet pón ciafé tröc consëis y cinamai menüs por döta l’edema.
Por chësc fin ól ester n frigo gran assá y tröc contignidus por alimënc da stlü bun y impiré sö. Ideai é i goti de spidl, che pó ince gní metüs te furnel y tl furn a microones do che an á tut demez le cuertl.
Silke Raffeiner, esperta de alimentaziun dla Zentrala di Consumadus, descrí la miú prozedöra: “Naota fejon fora ci che an mangiará i dis suandënc y fej la lista da cumpré ite. Ideal fossel sce an podess tó n produt por fá de plü pasć.
La cossa importanta é che i alimënc y la spëisa cöc danfora vëgnes desfridá debota y metüs te frigo o te dlaciara te contignidus da stlü bun cina che an i adora. Te frigo pón i conservé val’ dis, te dlaciara deperpo ince val’ mëisc.

 

La sconanza dl clima mët man dala vita da vigni de: i consëis dl mëis dla ZC

Le 2020 é dediché ala sconanza dl clima. La Zentrala di Consumadus (ZC) pîta vigni mëis consëis d’öga, tignin cunt che la sconanza dl clima mët man dales pices cosses.
La sconanza dl clima é plü importanta co mai, ajache le mudamënt climatich vá inant zënza s’archité ince tl Südtirol. Vignun de nos pó dé so contribut personal por ciaré da limité les faziuns de chësc mudamënt epocal y sconé l'ambiënt.

Le consëi por le mëis d’otober:
i implanc de scialdamënt otimisá scona le clima

L'otimisaziun de n implant de scialdamënt comporta n gran potenzial de sparagn. Sce le ciarburant adoré vëgn borjé damí y le cialt prodüt röia olache an l’adora, ne pón nia ma sparagné energia y scioldi, mo ince fá val’ de bun por l'ambiënt.
Al é n gran potenzial de otimisaziun, por ejëmpl, pro la regolaziun profescionala dl implant de scialdamënt, a chëra che an ti dij balanza idraulica, pro l’isolamënt termich de ros y seziuns, pro les pumpes de scialdamënt y d’ega cialda y pro les pumpes solares.
Informaziuns surapró é da ciafé tl jorantin d’informaziun: "Ottimizzazione dell'impianto di riscaldamento".

 

Les züces ornamentales n’é nia da mangé!

Al é dër important che i consumadus sais da desfarenzié danter döes sorts de zücia: chëres da mangé y chëres da decoraziun. Chëstes ultimes contëgn la cucurbitazina, na sostanza da tosser da na saú antia che pó porté pro a na intossiada sce an la mangia.
Les sorts da mangé fora dla familia dles züces adorades incö n’é nia plü anties, o ma n pü’ anties, ajache la formaziun de cucurbitazina é gnüda neutralisada por mirit de na coltivaziun mirada. Porimpó pó la planta tl caje de sëcia arlungiada o de incrujada de varietés salvares, ativé danü la formaziun dles sostanzes anties.
“Tl caje de dübe pón ciarcé na picia cuantité de zücia cröia. Sce ara é antia, él damí spodé fora ci che an á tla bocia y nia adoré chë zücia”, aconsiëia Silke Raffeiner, esperta de alimentaziun pro la ZC.
Che che á n urt ne dess nia senté ite les züces da decoraziun dlungia chëres da mangé, por schivé da se falé o che al vëgnes a se le dé incrujades nia orüdes danter les varietés.
Al vá debojëgn da mëte averda ince canche an cumpra ite, ajache te val’ caji vëgn les züces ornamentales venüdes – cuntra les indicaziuns spezifiches dl Ministere dla Sanité – tla seziun de ordöra y verzöra y n’é nia amarsciades sciöche nia da mangé.

 

Coronavirus y adatamënt di contrac di consumadus

Te chësc tëmp de pandemia é sides les aziëndes che i consumadus sotmetüs a mosöres che cheriëia malsegurëza y che se müda tresfora. La malsegurëza reverda le fat che i contrac pó gní ademplis o manco o é n tema concret che é da afronté, a na moda da schivé conseguënzes desplajores.

Tl caje de mancianza d’ademplimënt contratual, vëgnel apliché la desposiziun contignida tl art. 1463 c.z. sön "l’imposcibilité dla prestaziun". Tres chësta desposiziun vëgn le contrat anulé. Tla pratica vëgnel a se le dé spo sovënz por tramesdöes les perts n dann aladô.


Datrai pó i contrac contigní clausoles spezifiches, che prevëiga la sospenjiun temporana dl paiamënt o dla prestaziun, tl caje de certes condiziuns.

Al é dër important ince che al sides n dër ecuiliber di interesc o che al vëgnes tigní cunt dla situziun sides por l'aziënda che por i consumadus.

Dessot ciafëise val’ ejëmpli de clausoles che pó gní metüdes ti contrac:

  • tl caje de dejocupaziun, cassa de avaliamënt dl paiamënt o laur cun orar smendrí cumporvá ti vëgnel conzedü al consumadú/ala consumadëssa na sburlada dl paiamënt de 30/60/90 dis;
  • tl caje de dejocupaziun, cassa de avaliamënt dl paiamënt o laur cun orar smendrí cumporvá ti vëgnel conzedü al consumadú/ala consumadëssa na sburlada dl paiamënt cina che al/ara mët indô man da lauré;
  • le consumadú/la consumadëssa ti garantësc al'azienda, tl caje de situaziuns nia preodüdes, n termin de ademplimënt o de consegnaziun de 30/60/90 dis.

La ZC é a disposiziun por pité informaziuns, consulënza y sostëgn tl'analisa di contrac.

 

Otober é (sté) le “mëis dl'educaziun finanziara”
La ZC á tut pert ala scomenciadia cun na conferënza tl ciamp dl’assiguraziun

Otober é (sté) le mëis dl’educaziun finanziara y al é gnü metü a jí tröpes scomenciadies te döta la Talia. Danter chëstes la conferënza publica tl ciamp dl’assiguraziun, tignida dala ZC adöm cun le DLF (Dopolavoro Ferroviario di Bolzano) ai 12 d’otober dl 2020.

Dal 1. ai 31 d’otober dl 2020 á le Comité por la programaziun y le coordinamënt dles ativités d’educaziun finanziara promoiü te döta la Talia la terza ediziun dl mëis dl’educaziun finanziara (#OttobreEdufin2020) por ti pité a düc ocajiuns debann y de cualité por amplié sües conescënzes de basa sön la gestiun y la programaziun dles ressurses finanziares personales y familiares. Al é sté momënc de reflesciun, confrunt y spetacul sön la gestiun dl sparagn, mo ince sön i temesc che reverda les assiguraziuns y la previdënza.

Le mëis d’otober é sté rich de evënc y manifestaziuns danter chisc chël tigní dai consulënc dla ZC sön i bojëgns d’assiguraziun dles families.

Sce i ëis ciamó domandes o debojëgn de informaziuns podëise nes contaté a chësc n. 0471-975597 o tres e-mail:
info@centroconsumatori.it

 

Revijiun dl auto – Termins arlungiá porvia dl’emergënza Coronavirus

Le legisladú á arlungé porvia dla situaziun d’emergënza sanitara da sëgn val’ termins y tomanzes, danter chisc n valgügn dl setur di auti.

I arlungiamënc di termins por la revijiun dl auto é chisc:

  • revijiuns preodüdes cina ai 30 de setëmber dl 2020 pó gní fates cina ai 31 de dezëmber dl 2020;
  • revijiuns preodüdes cina ai 31 de dezëmber dl 2020 pó gní fates cina ai 28 de forá dl 2021 (fontana: Decret Cura Italia, art. 92, c. 4).

Por i auti nüs é la revijiun da fá do i pröms 4 agn, y dedô vigni 2 agn. L'ultima revijiun fata vëgn dada dant tl liber de zircolaziun. Chëstes tomanzes vel por i auti, i campers, i motors y ince i motorins.

Consëi: le Minister dl trasport á svilupé l'app “iPatente”, che conzed danterater da consulté les tomanzes dla patent y dla revijiun.

De plü informaziuns é da ciafé chiló: www.ilportaledellautomobilista.it.

 

La curcuma, fejera pa bun?

La curcuma, conesciüda ince sciöche jafaran d’India, á na saú da da tera a a n pü’ antia y é importanta ti moscedoc de curry y d’atres saus. La pert che vëgn adorada sides frësca che seciada y trasformada te polber, é le rizom, chël ó dí le fió che crësc sot tera ite. Le corú ghel intensif dla ciola frësca y dl polber vëgn dala sostanza che colorësc curcumina che é tla ciola. La planta contëgn ince öri essenziai.
Tl’India vëgn la curcuma adorada sciöche saú y sciöche planta da medejina. “Sides tl’ayurveda indiana che tla medejina tradizionala cineja vëgn la curcuma adorada cuntra i problems de digestiun, por ejëmpl tl caje de slunfades” spliga Silke Raffeiner, esperta de alimentaziun pro la ZC. “La curcuma favorësc ince le flus dla fe, che alisirëia la digestiun di grasc. Al é ince gnü desmostré che ara á proprietés cuntra les inflamaziuns y á na faziun antiossidanta”. Ajache le corp ne tol nia sö saurí la curcumina y ma cun le gras, aconsiunse da ajunté n pü d’öre ai alimënc y ales boandes da curcuma.

 

Bonus TV
N bonus por les televijiuns cun le standard nü

Le passaje ala tecnologia de trasmisciun nöia cun standard DVBT-2/HEVC é preodü cina de lugio dl 2022. I aparac vedli che n’á nia chësta tecnologia messará gní baratá fora o al massará gní ajunté n decoder surapró.
Por les families cun n davagn ISEE mënder co 20.000 euro (le davagn netto efetif é majer co chësc valur; simulaziun sön le sit dl Inps), pîta le Stat n bonus de 50 euro (o le prisc dl aparat, sce al costa demanco).
Le bonus ciafon sciöche sconto pro i venditurs autorisá. Le zitadin mëss detlaré da ademplí chëstes condiziuns: avëi la residënza tla Talia, avëi n davagn mënder co le limit preodü y ester le su te familia che damana do le bonus.
Ara vá bele da controlé sce la televijiun reconësc le standard nü tres i canai de proa.
Le bonus vëgn conzedü cina ai 31.12.2022 o cina che i scioldi é rová.

Chiló https://bonustv-decoder.mise.gov.it/prodotti_idonei ciafëise na lista di aparac adatá al standard nü.

like-512_0.png

like-512_0.png